Universiteiten verbeteren transparantie nevenwerkzaamheden

Artikel

Hoogleraren staan in toenemende mate in nauwe verbinding met de samenleving. Dat leidt tot innovaties en beter onderwijs en onderzoek. Het is essentieel dat universiteiten en hoogleraren transparant zijn over nevenwerkzaamheden. Dat gaat nog niet altijd goed. Universiteiten voeren daarom verbeteringen door.

  • Dwarsverbanden tussen wetenschap, samenleving en bedrijfsleven leiden tot beter onderwijs, onderzoek en innovatie. Een voorbeeld hiervan zijn nevenwerkzaamheden van hoogleraren.
  • Het is hierbij essentieel dat hoogleraren transparant zijn over hun nevenwerkzaamheden. Dat is nog niet altijd het geval.
  • Universiteiten verbeteren de transparantie o.a. door: verbeteren registratiesystemen, vernieuwen sectorregeling Nevenwerkzaamheden, evalueren van de Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit en de haalbaarheid van een centraal register te onderzoeken.

De registratie van nevenwerkzaamheden van hoogleraren blijkt nog niet altijd op orde te zijn. Universiteiten voeren daarom verbeteringen in de registratie door. 

Verbinding met de samenleving versterkt de wetenschap, maar transparantie is essentieel 

Onze maatschappij heeft de wetenschap nodig om maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaatcrisis en ongelijkheid in de samenleving aan te pakken. Daardoor raakt de wetenschappelijke agenda steeds meer verweven met maatschappelijke vragen en actoren. Dit leidt tot een versterking van het onderwijs en onderzoek aan universiteiten in de vorm van wederzijdse inspiratie, studenten die kennismaken met actoren in de maatschappij en het bedrijfsleven, en tot oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen door middel van nieuwe kennis en innovaties. Transparantie is van groot belang voor de geloofwaardigheid van, en het vertrouwen in, de wetenschap. Niet voor niets is het één van de principes van wetenschappelijke integriteit. Het moet voor mensen helder zijn op welke manier een wetenschapper resultaten heeft gevonden en wat de rol van eventuele externe belanghebbenden daarbij is geweest. Hier hoort ook bij dat hoogleraren relevante nevenfuncties vermelden bij hun werkgever, en dat dit terug te vinden is op de website van hun universiteit.

Universiteiten voeren verbeteringen door

In de sectorregeling Nevenwerkzaamheden Nederlandse Universiteiten is vastgelegd wie en op welke manier nevenwerkzaamheden registreren en publiceren. De sectorregeling is in 2023 geëvalueerd, aangepast en wordt in het najaar met de werknemersorganisaties besproken Daarnaast evalueert dit jaar een onafhankelijke commissie de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit. De belangrijkste vraag is in hoeverre de huidige gedragscode nog voldoet aan de eisen die momenteel aan een dergelijke code worden gesteld door de wetenschap en maatschappij. Een ander voorbeeld van verbeteringen zijn de afspraken die de universiteiten maken over definities van nevenwerkzaamheden. Daarnaast worden de registers nevenwerkzaamheden van hoogleraren vindbaar via de website van UNL. Naast deze gezamenlijke landelijke stappen, zetten de universiteiten zelf in op de verbetering van de registratie van nevenwerkzaamheden en het vaker bespreken van de registratie met hoogleraren.

UNL heeft de minister van OCW in een brief meer informatie gegeven over de verbeteringen.