Universiteiten bieden maatwerk bij opleidingen met selectie

Standpunten

De Nederlandse universiteiten zijn toegankelijk. In enkele gevallen stellen opleidingen extra eisen aan aspirant-studenten. Dit komt bijvoorbeeld omdat er niet voldoende plekken zijn bij de opleiding of omdat zij kleinschalig en intensief onderwijs verzorgen. Universiteiten zetten hierbij in op een manier van selecteren die gebaseerd is op de wetenschap en die past bij het onderwijs dat ze verzorgen. De selectieprocedures worden bovendien continu geëvalueerd en aangepast waar nodig ook zijn studenten actief betrokken bij het vormgeven van de procedure.

  • In sommige gevallen is het noodzakelijk dat universiteiten hun studenten selecteren, bijvoorbeeld als er te weinig capaciteit is of als opleidingen een specifiek keurmerk hebben;
  • Het is belangrijk dat selectieprocedures aansluiten bij de opleiding, want op die manier kunnen studenten geselecteerd worden die geschikt zijn voor de betreffende selectie opleiding;
  • Universiteiten reflecteren continu op de selectieprocedures. Ze betrekken hierbij ook studenten en de medezeggenschap. Daarnaast wisselen ze op landelijk niveau best practices uit en kunnen medewerkers deelnemen aan een leergang.

In de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) is vastgesteld aan welke vooropleidingseisen aspirant-studenten moeten voldoen om toegang te krijgen tot een bacheloropleiding aan de universiteit. Meestal zijn scholieren met elk profiel toelaatbaar, maar in sommige gevallen vindt selectie plaats.


Selecteren is in sommige gevallen noodzakelijk

Er zijn twee redenen waarom opleidingen selecteren. In sommige gevallen melden meer studenten zich aan dan er plek voor is op de opleiding. Als opleidingen in zulke gevallen alle studenten toe zouden laten, zou de kwaliteit van de opleiding niet gegarandeerd kunnen worden, bijvoorbeeld omdat er te weinig docenten zijn of omdat er te weinig lokalen zijn. Op dat moment selecteren opleidingen aankomende studenten. Daarnaast zijn er sommige gevallen opleidingen met het specifieke kenmerk “kleinschalig en intensief”. Deze opleidingen hebben kleinere groepen, intensieve begeleiding en verbinden activiteiten binnen en buiten het curriculum met elkaar. Om ook bij deze opleiding de kwaliteit te kunnen waarborgen, moeten deze opleidingen selecteren. 


Selectieprocedures moeten aansluiten bij de opleiding

We willen de juiste studenten matchen aan de juiste opleiding. Daarom is het essentieel dat selectieprocedures zijn afgestemd op de vorm en de inhoud van de opleiding. Een landelijke selectieprocedure is daarom niet wenselijk en druist in tegen de profilering van opleidingen. De selectieprocedure kan daarom in sommige gevallen bestaan uit loting van studenten en in andere gevallen uit een procedure via decentrale selectie waarin bijvoorbeeld een toets afgenomen wordt. Naast de inhoud van de opleiding houden opleidingen ook rekening met de druk op aankomende studenten. Ze kijken kritisch naar wat echt noodzakelijk is om in een selectieprocedure af te nemen, zodat studenten niet overvraagd worden.

Universiteiten reflecteren continu op de selectieprocedures

Wetenschap vormt de basis van selectieprocedures. Instellingen, studenten en de medezeggenschap reflecteren continu op de procedures om nieuwe inzichten uit de wetenschap ook direct toe te passen in de procedures. Ook op landelijk niveau werken instellingen samen: vanuit UNL is gestart met een leergang waaraan alle universiteiten meedoen. In deze leergang delen de onderzoekers selectie de laatste inzichten rondom selectieprocedures op basis van het handboek selectie. Daarnaast gaan de deelnemers – samen met de onderzoekers – bij elkaar op bezoek om selectieprocedures te reviewen. 

En dus stellen we voor universiteiten de ruimte te geven om op een goede manier selectieprocedures vorm te geven. 

Op die manier kunnen selectieprocedures goed aansluiten bij de inhoud van de opleiding en kunnen de geschikte studenten toegelaten worden tot de juiste opleiding. Op die manier komt de juiste student op de juiste plek.

Conclusie: universiteiten gaan zorgvuldig om met selectie

Het is voor universiteiten noodzakelijk om in sommige gevallen selectie toe te passen. Universiteiten zorgen ervoor dat selectieprocedures aansluiten bij de opleiding. Ze houden daarnaast ook rekening met andere factoren, zoals de druk op aankomende studenten. Tot slot reflecteren zij continu op selectieprocedures, zowel binnen de eigen instelling als op landelijk niveau.