Naar Open Science als norm
Artikel
Contact
Open Science heeft een positieve impact op wetenschap en maatschappij. Wetenschappelijke resultaten die open beschikbaar zijn, genereren meer wetenschappelijke impact en bereiken een breder publiek. Open Science vergemakkelijkt het (her)gebruik van onderzoeksresultaten binnen en tussen disciplines, én verbindt wetenschap met de maatschappij. De komende jaren moeten we inzetten op het halen van de ambities voor Open Science. Er moet daarvoor extra geïnvesteerd worden in Open Science en er is betere (inter)nationale wet- en regelgeving nodig.
- Resultaten en processen van wetenschappelijke kenniscreatie, -evaluatie en -communicatie moeten waar mogelijk vrij beschikbaar, toegankelijk en herbruikbaar zijn voor wetenschap én maatschappij.
- Het wetenschappelijke proces en de resultaten ervan zijn transparant en worden in een zo vroeg mogelijk stadium gedeeld en vastgelegd, in het voordeel van zowel het hoger onderwijs als de samenleving. Daarmee worden ook de integriteit en kwaliteit van w
- Academici worden ondersteund en opgeleid om Open Science principes te kunnen realiseren.
- Dit leidt tot een groter vertrouwen in wetenschappelijke kennis, zowel binnen als buiten de academische wereld, en versnelt de wetenschappelijke vooruitgang, innovaties en mondiale samenwerking.
Contact
‘Open Science’ staat voor de transitie naar een nieuwe, meer open en participatieve manier van wetenschappelijk onderzoek uitvoeren, publiceren en evalueren. Centraal in dit concept is het streven naar meer samenwerking en transparantie in alle onderzoeksfasen. Afgesproken is dat Open Science de standaardpraktijk in alle wetenschappelijke disciplines gaat worden. Er zal sprake zijn van diverse samenwerkingsverbanden tussen disciplines, en waar mogelijk grote betrokkenheid van diverse maatschappelijke actoren. Open Science is in lijn met het landelijk programma Erkennen & Waarderen.
Open Science versterkt academische kernwaarden
Open Science draagt bij aan de academische kernwaarden eerlijkheid, zorgvuldigheid, transparantie, onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid. Het vergroot de kwaliteit en efficiëntie van wetenschappelijk onderzoek en hoger onderwijs en daarmee het vertrouwen in universiteiten. Daarnaast vergroot het de impact die wetenschappelijke kennis op onderzoek, onderwijs, samenleving en economie. De belangrijkste principes van Open Science zijn:
- Wetenschappelijke kennis is een algemeen goed en toegang ertoe is een universeel recht.
- Wetenschappelijke resultaten en processen moeten transparant en zo open als mogelijk zijn en zo beperkt als noodzakelijk.
- Reproduceerbaarheid en controle zijn essentieel om de kwaliteit en integriteit van wetenschappelijk werk te waarborgen.
- Diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit zijn essentieel voor het succes van Open Science.
- Academische vrijheid / onafhankelijkheid en digitale soevereiniteit moeten worden beschermd.
Sturen via noodzakelijke voorwaarden
Om Open Science (inclusief Open Education) de norm te maken, zet UNL in op vijf voorwaarden:
- Open Science mogelijk maken door open infrastructuren
- Open Science vergemakkelijken door ondersteuning en opleiding
- Open Science normatief maken samen met de academische gemeenschap
- Open Science lonend maken door stimulansen en systeeminterventies
- Open Science verankeren door middel van beleidslijnen en voorschriften
De UNL-agenda voor Open Science legt de focus op de nadere invulling op deze vijf voorwaarden. Daarbij moet invulling gegeven worden aan vele inhoudelijke thema’s en actielijnen. De routekaart betreft niet alleen de Open Science programma's van elke universiteit maar juist ook de gezamenlijke sturing op alle aspecten van de universitaire taakstelling: wetenschappelijk onderzoek, hoger onderwijs en maatschappelijke impact. Doordat het een veelomvattende transitie is, dient sturing op de gestelde Open Science ambities en (strategische) doelen vooral integraal te geschieden via de bovenstaande vijf voorwaarden én gericht op de onderliggende waarden en principes.
De universiteiten hebben in de volle breedte ambitieuze programma’s ingericht en hebben een sterke bestuurlijke regiegroep om Open Science tot norm te maken. Flankerend Europees en overheidsbeleid is van belang voor het creëren van noodzakelijke schaalgrootte, ondersteunende wet- en regelgeving en het vrijmaken van financiering.
Lees hier meer over het netwerk Chiefs of Open Science (COS).
Publicaties
Actueel binnen Onderzoek
-
Het ranken van de universiteit
Standpunt
