Een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappers

Website Erkennen & Waarderen

Veel wetenschappers ervaren nu een te eenzijdige nadruk op onderzoeksprestaties, waardoor wetenschappelijke talenten op het gebied van onderwijs, onderzoek, impact, patiëntenzorg en leiderschap regelmatig onvoldoende gewaardeerd worden. Daardoor komen de ambities van universiteiten in deze domeinen onder druk te staan. De impliciete en te eenzijdige nadruk op traditionele, meetbare outputindicatoren (zoals aantal publicaties, h-index, en journal impact factor) is medeverantwoordelijk voor de hoge werkdruk in de wetenschap. Om de pluriformiteit van kwaliteiten van wetenschap en wetenschappers te kunnen duiden is juist, zo stelt ook de AWTI, een rijk en genuanceerd palet van kwantitatieve en kwalitatieve methoden en indicatoren nodig. Daarnaast vragen de complexe wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen van deze tijd om een beoordelingssysteem dat zowel (multidisciplinaire) samenwerking als het unieke talent van individuele wetenschappers waardeert. Inmiddels is er ook internationaal breed draagvlak voor deze beweging. De Agreement on Reforming Research Assessment uit 2022 is door 608 instellingen uit 45 verschillende laden ondertekend.

Het systeem van erkennen en waarderen vraagt om modernisering

Het systeem van erkennen en waarderen moet zodanig worden vormgegeven dat het de kwaliteit van ieder van de kerndomeinen, onderwijs, onderzoek, impact, leiderschap en (voor umc’s) patiëntenzorg, in onderlinge samenhang bevordert. Aan deze cultuurverandering werken we samen, met een brede coalitie van universiteiten, universitair medische centra, onderzoeksinstituten en onderzoeksfinanciers in het landelijke programma Erkennen & Waarderen. We ontwikkelen en implementeren in dialoog met wetenschappers. 

Loopbaanpaden diversifiëren en dynamiseren

We maken een grotere diversiteit van carrièrepaden en profielen mogelijk door een grotere diversiteit in competenties en talenten te erkennen en te waarderen. Daarom schakelen we om naar een systeem waarin wetenschappers zich kunnen profileren op één van de drie domeinen die gelijk zijn aan de drie kerntaken van de universiteit: onderwijs, onderzoek en impact, en voor de UMC's. Zo zorgen we dat je niet alleen kunt opklimmen tot universitair hoofddocent of hoogleraar als je heel goed wetenschappelijk onderzoek doet. Ook wetenschappelijk medewerkers met een groot onderwijstalent en de collega's die zorgen dat ons wetenschappelijk werk een grote maatschappelijke impact heeft, verdienen een goed carrièreperspectief. 

Team science, Open Science en focus op kwaliteit

We werken aan een systeem van erkennen en waarderen van wetenschappers en onderzoek dat recht doet aan zowel de onafhankelijkheid en de individuele kwaliteiten en ambities van wetenschappers, als aan teamprestaties. Waarbij het accent ligt op de kwaliteit van het werk en minder op kwantitatieve resultaten (zoals aantal publicaties). We werken bovendien aan een systeem waarin alle aspecten van open science worden gestimuleerd. 

In de praktijk

De jaren 2020, 2021 en 2022 waren een periode van experimenteren en leren. Nu, in 2023, is een nieuwe fase aangebroken waarin we als instellingen Erkennen & Waarderen door middel van nieuwe processen en instrumenten verankeren in de praktijk. Binnen de universiteiten vertalen we bijvoorbeeld onze strategie naar een personeelsplanning, zoals bijvoorbeeld in een Strategische Personeelsplanning (SPP) gebeurt. Daarin beschrijven afdelingen, vakgroepen en andere organisatie-eenheden welke talenten ze nodig hebben om hun visie en missie te realiseren. Diversificatie is daarbij het sleutelwoord. En rond de werving, ontwikkeling, benoeming en bevordering van wetenschappelijk medewerkers maken de universiteiten in 2024 duidelijk welke kwaliteitskenmerken ze hanteren op de verschillende kerndomeinen (onderwijs, onderzoek, leiderschap, impact en patiëntenzorg). We houden daarbij rekening met verschillen tussen disciplines, delen good practices en stemmen landelijk af waar mogelijk. Hierbij blijven we de brede dialoog voeren over het erkennen en waarderen van wetenschappelijk werk. Gedurende het traject staan we open voor zorgen, vragen en dilemma’s uit de academische gemeenschap, leren we hiervan en sturen we zo nodig onze plannen bij.

Conclusie

Een modernisering van het systeem van erkennen en waarderen is nodig.Een systeem dat diversificatie en het dynamiseren van loopbaanpaden mogelijk maakt. Waarin wetenschappers niet alleen op hun individuele prestaties worden beoordeeld, maar ook op de bijdrage aan het team of de groep. Een systeem waarin het accent ligt op de kwaliteit van het werk en minder op kwantitatieve resultaten. Een systeem dat alle aspecten van open science stimuleert en dat hoogwaardig academisch leiderschap stimuleert. We gaan voor een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappers.