Een wetenschappelijke zelfhulptool voor mensen met ernstige psychische aandoeningen

Tilburg University

In Nederland zijn ruim 200.000 mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA), zoals angst- en persoonlijkheidsstoornissen, bipolaire stoornissen, depressie of verslaving. Onderzoekers van Tilburg University werken aan een digitaal zelfmanagementplatform voor deze mensen. Het doel is deze kwetsbare groep meer controle te geven over hun eigen mentale gezondheid en daarmee de druk op de geestelijke gezondheidszorg te verlagen. Hoogleraar Duurzame innovatie voor mentale gezondheidszorg Inge Bongers: “Het maatschappelijk belang is evident: de psychische zorg staat onder grote druk en de vraag neemt alleen maar toe. Dankzij technologische ontwikkelingen wordt zelfzorg steeds normaler in het psychische domein. Er kan heel veel, maar het is wel belangrijk dat platforms en tools wetenschappelijk bewezen werken en daadwerkelijk worden gebruikt in de praktijk. Zeker voor de zeer kwetsbare doelgroep van mensen met waar wij ons met dit project op richten.”

In Nederland zijn ruim 200.000 mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA), zoals angst- en persoonlijkheidsstoornissen, bipolaire stoornissen, depressie of verslaving. We spreken van EPA als klachten langdurig zijn en terugkomen na een stabiele fase. Mensen met EPA ervaren vaak problemen op meerdere vlakken in het leven, zoals schooluitval, moeite met sociale contacten, fysieke gezondheid en het vinden en behouden van werk. Deze groep maakt dan ook veelvuldig gebruik van specialistische GGZ.

“In 2030 is werken aan je eigen mentale gezondheid de normaalste zaak van de wereld”

“In 2030 is werken aan je eigen mentale gezondheid de normaalste zaak van de wereld”, stelt Bongers. Maar dan wel op basis van wetenschappelijke inzichten: “Door een toenemend aantal mensen met psychische klachten en oplopende wachtlijsten in de ggz, wordt steeds meer gezocht naar (online) tools voor zelfzorg. Er bestaan al veel mogelijkheden, denk aan mindfulness apps en online coaches. Maar de methodes die hierbij worden gebruikt, zijn vaak niet gestoeld op wetenschappelijke inzichten.”

In het nieuwe project wordt onder meer onderzocht welke kenmerken terugval van klachten van moment tot moment kunnen voorspellen. Op basis van deze inzichten wordt met behulp van digitale technologie een zelfhulpplatform met tools ontwikkeld die bruikbaar zijn in het leven van alledag. De zelfhulp tool moet straks mensen met ernstige psychische aandoeningen wijzen op bepaalde triggers en samen met een hulpverlener kun je hierop acteren om te voorkomen dat je terugvalt of in crisis geraakt. 

Bij het multidisciplinaire project zijn onderzoekers betrokken op het gebied van digitale technologie, artificial intelligence, implementatie en psychologie. Bij de ontwikkeling van het platform zijn de gebruikers - mensen met EPA en GGZ-professionals - in de lead. Het project is mogelijk dankzij een subsidie van NWO-KIC in het kader van ‘zorg in de eigen leefomgeving’. De ontwikkeling vindt plaats in samenwerking met verschillende universiteiten, waaronder de Katholieke Universiteit Leuven en de Universiteit Maastricht, zorgprofessionals als de GGZ's in de regio’s Eindhoven en Tilburg/Breda, gemeente Tilburg en natuurlijk mensen met ernstige psychische aandoeningen zelf.