Trekvogels scholen ons over klimaatverandering
Vogelpopulaties zijn een graadmeter voor de staat van de Wadden. Met een recent gestart project ‘Waakvogels’ volgen hoogleraar Trekvogelecologie Theunis Piersma en collega’s vijf jaar lang zes vogelsoorten op het Wad. Door nauwkeurig te meten hoe het de vogels jaar in jaar uit vergaat, is het mogelijk te bestuderen wat bijvoorbeeld de impact van klimaatverandering is. Piersma: “De drieteenstrandloper deed het bijvoorbeeld de laatste jaren verrassend goed. Ons onderzoek liet zien dat door klimaatverandering garnalen eerder op de wadplaten verschijnen, en die zijn juist voor de deze vogel een belangrijke voedselbron.”
Theunis Piersma is hoogleraar aan de RUG. Hij doet onderzoek naar de verspreiding en aantallen van wad- en weidevogels. Piersma onderzoekt hoe zij in verbinding staan met het klimaat, voedsel, hun natuurlijke vijanden, ziektes en hun historisch-genetische achtergrond. Dit jaar nog toonde hij aan(externe link, opent in nieuw venster) dat grutto’s niet van nature weten waar zij heen moeten voor hun jaarlijkse trektocht naar het zuiden, maar dat aanleren van andere grutto’s. “Het is een duidelijke aanwijzing dat trekgedrag bij deze vogels zeker niet alleen maar in de genen zit, of anderszins is aangeboren”, zegt Spinozaprijswinnaar Piersma.
Om vogels beter te kunnen ‘beluisteren’ en een stem te geven, startte Piersma in Leeuwarden het kenniscentrum ‘BirdEyes – Centre for Global Ecological Change(externe link, opent in nieuw venster)’. Een experimenteel samenwerkingsproject tussen de Faculteiten Science & Engineering en Campus Fryslân (als onderdeel van de Rudolf Agricola School).
“Door onderzoek is duidelijk geworden hoe uniek de Waddenzee is in de wereld. Het is een cruciale springplank voor vogels om van Afrika naar het Poolgebied te geraken, en andersom.”
Piersma is een voorvechter van natuurbehoud in Nederland. “De omgang met natuur in Nederland loopt ver achter op ons potentieel en kennisniveau”, zegt Piersma. Als waddenbioloog is hij betrokken bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee op Texel. “Door onderzoek is duidelijk geworden hoe uniek de Waddenzee is in de wereld. Het is een cruciale springplank voor vogels om van Afrika naar het Poolgebied te geraken, en andersom.” Piersma vindt dat Nederland hierdoor een bijzondere verantwoordelijkheid heeft om goed voor de Waddenzee te zorgen.
