Toelating Universitaire Lerarenopleiding
De Universiteiten van Nederland werken, in samenwerking met de Interuniversitaire Commissie Leraren (ICL), op allerlei manieren aan het opleiden van meer academisch opgeleide leraren. Een belangrijk onderdeel daarvan is de landelijke harmonisering van de toelating tot de universitaire lerarenopleidingen (voortgezet onderwijs) en het garanderen van een academisch vakinhoudelijk eindniveau waaraan alle docenten die de eenjarige Master Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs hebben afgerond, voldoen. Hieronder vind je de actuele stand van zaken op dit dossier.
Contact
- Het bestuur van de Universiteiten van Nederland (UNL) heeft op 8 oktober 2021 besloten dat de brochure ‘vakinhoudelijk masterniveau universitaire lerarenopleidingen’ geldt als het landelijk kader voor toelating tot de universitaire lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs. De Colleges van Bestuur is verzocht dit kader te implementeren in hun toelatingsbeleid.
- De ICL heeft vervolgens op 9 december 2021 de herziene brochure ‘vakinhoudelijk masterniveau universitaire lerarenopleidingen’ vastgesteld. De brochure vind je hier.
- De ICL heeft op 9 december 2021 het besluit bekrachtigd dat een kandidaat bij start van de universitaire lerarenopleiding maximaal 18 EC aan vakdeficiënties mag hebben, op voorwaarde dat de kandidaat voldoet aan de wettelijk bepaalde ‘harde knip’ voor toelating tot een Master (WHW art 7.30 B, lid 1) en de wettelijk bepaalde eis van een reeds afgeronde master voor toelating tot een Master tot leraar voorbereidend hoger onderwijs (WHW art 7.30 C).
- De ICL heeft op 9 december 2021 besloten dat ze, als bijlage bij de brochure vakinhoudelijk masterniveau, een lijst zal onderhouden van universitaire bacheloropleidingen die zonder meer toelaatbaarheid geven tot de lerarenopleiding van het betreffende schoolvak. Deze lijst vind je hieronder:
Overzicht vooropleidingen zonder meer toelaatbaar (laatste update 19 april 2023)
Alfa-vakken
Alfa-vakken Griekse en Latijnse Taal en Cultuur
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Griekse en Latijnse Taal en Cultuur indien men in het bezit is van een diploma van onderstaande universitaire bachelor:
- Griekse en Latijnse Taal en Cultuur in combinatie met de volgende universitaire master:
- Oudheidstudies: Griekse en Latijnse Taal- en Letterkunde
Alfa-vakken Moderne Vreemde Talen (MVT) – Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Chinees, Russisch, Arabisch, Hebreeuws
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding in een van de Moderne Vreemde Talen (Xe Taal en Cultuur) indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Direct verwante opleiding (Xe Taal en Cultuur, plus vastgestelde varianten):
De kandidaat heeft het cursorisch aanbod afgerond om de beoogde eindtermen te behalen m.b.t. lees-, luister-, spreek/gespreks- en schrijfvaardigheid. Dit wordt geborgd door het geaccrediteerde examenprogramma.
- Niet-direct verwante opleiding:
Wat betreft taalvaardigheid zijn er drie opties:
- Ofwel de kandidaat heeft hetzelfde verplichte cursorisch taalvaardigheidsaanbod gevolgd en afgerond als in een direct-verwante opleiding.
- Ofwel de kandidaat kan gevraagd worden een geaccepteerd taalvaardigheidscertificaat op ten minste het in de tabel hieronder genoemde eindniveau te overleggen indien het bereikte taalvaardigheidsniveau onvoldoende inzichtelijk is.
- Een kandidaat die zowel voortgezet onderwijs als bacheloronderwijs volledig in de doeltaal heeft afgerond buiten Nederland, hoeft geen bewijs van verworven taalvaardigheidsniveau te overleggen.
De kandidaat voldoet aan de minimum aantallen EC in de tabel vakkennis en bekwaamheden, op de drie domeinen. En heeft daarnaast een bachelorscriptie (of masterscriptie) geschreven in de doeltaal.
- Europese Talen en Culturen, met specifieke track gericht op de betreffende taal (RUG)
| Engels | Duits | Frans | Spaans | |
| Luisteren | C1 | C1 | C1 | C1 |
| Lezen | C1 | C2 | C1 | C1 |
| Spreken | C1 | C1 | B2 | B2 |
| Schrijven | C1 | C1 | B2 | B2 |
Tabel 1: Eindniveau taalvaardigheid. De eindtermen zijn overeenkomstig het Europees Referentiekader voor de Talen (ERK) in overleg tussen de universiteiten vastgesteld.
Alfa-vakken Nederlands
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Nederlands indien men in het bezit is van een diploma van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Nederlandse Taal en Cultuur (Radboud Universiteit Nijmegen, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam)
- Nederlands (Universiteit Utrecht)
- Taal en communicatie (Nederlandse taal en cultuur) (Universiteit van Amsterdam)
- Nederlandse taal- en letterkunde (Vrije Universiteit Amsterdam)
- Literatuur & Samenleving met hierin: specialisatie ‘Nederlands’ MET schoolvakminor ‘Nederlandse taalkunde/taalbeheersing’ (Vrije Universiteit Amsterdam)
- Communicatie- en Informatiewetenschappen met hierin: specialisatie ‘Communicatie in organisaties’ MET schoolvakminor ‘Nederlandse Letterkunde’(Vrije Universiteit Amsterdam)
- Communicatie- en Informatiewetenschap INCLUSIEF track ‘Nederlandse taal en cultuur’ (Tilburg University)
- Online Culture INCLUSIEF track ‘Nederlandse taal en cultuur’ (Tilburg University)
Bèta-vakken
Bèta-vakken Biologie
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Biologie indien men in het bezit is van een diploma van onderstaande universitaire bachelor in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Biologie / Biology
Bèta-vakken Informatica
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Informatica indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Informatica
- Technische informatica
- Data Science (Universiteit Eindhoven)
- Computer Science
- Business Information Technology
- Creative Technology (Universiteit Twente)
Bèta-vakken Natuurkunde
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Natuurkunde indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Natuurkunde/Physics
- Technische Natuurkunde/Applied Physics
- Sterrenkunde/Astronomy
- Natuur- en Sterrenkunde/Physics and Astronomy (evt. joint degree)
Bèta-vakken Scheikunde
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Scheikunde indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Scheikunde / Chemistry / Scheikunde (joint degree)
- Molecular Science & Technology
- Life Science & Technology / Life Science & Technology (joint degree)
- Bèta-gamma mits een major scheikunde is gedaan
- Chemical Technology (Scheikundige Technologie)
- Farmaceutische Wetenschappen (Vrije Universiteit)
- Chemical Science and Engineering (Universiteit Twente)
Bèta-vakken Onderzoek en Ontwerpen (O&O)
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Onderzoek en Ontwerpen (O&O) indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Industrieel Ontwerpen / Industrial Design
- Werktuigbouwkunde / Mechanical Engineering
- Biomedische Technologie
- Bouwkunde / Architecture, Urbanism & Building Sciences
- Creative Technology
- Industrial Design
- Elektrotechniek
Een ander natuurwetenschappelijk of ingenieurs WO-bachelor getuigschrift kan toelating geven tot deze richting, waar nodig met schakel- dan wel homologatie vakken. Dit is ter beoordeling van de verantwoordelijke toelatingscommissie.
Bèta-vakken Wiskunde
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Wiskunde indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Wiskunde / Wiskunde en Toepassingen
- Technische / Toegepaste Wiskunde
- Industrial and Applied Mathematics
Kandidaten die een universitaire master hebben afgerond in een van de bètavakken anders dan wiskunde hebben in het kader van toelating tot de universitaire lerarenopleiding Wiskunde vakdeficiënties op een of meerdere van de in de brochure genoemde kerndomeinen. In de afgelopen jaren heeft de wiskunde gemeenschap een grote inspanning geleverd om een aantrekkelijk, toegankelijk en studeerbaar programma te ontwikkelen om vakdeficiënties weg te kunnen werken. Door het succesvol afronden van vakken uit het programma Wisk4all kunnen zij alsnog voldoen aan de vakinhoudelijke toelatingseisen. Op de website van Wisk4all geeft het document Toelatingseisen Lerarenopleidingen per vooropleiding aan welke vakken behaald moeten worden en wat voor keuzes er daarbij zijn. Dit programma omvat vaak minder dan de in de brochure genoemde 120EC, maar bereikt wel de benodigde relevante bekwaamheden.
Gamma-vakken
Gamma-vakken Aardrijkskunde
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Aardrijkskunde indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master, mits voldaan is aan de vakinhoudelijke eis:
- Met tenminste 20 EC Fysische Geografie:
- Sociale Geografie en Planologie / Human Geography & Urban and Regional Planning
- Met tenminste 20 EC Sociale Geografie:
- Fysische Geografie / Aardwetenschappen
- Met tenminste 20 EC Sociale Geografie en tenminste 20 EC Fysische Geografie:
- Aarde, Economie en Duurzaamheid
- Future Planet Studies
- Bodem-Water-Atmosfeer
- Landschapsarchitectuur & Ruimtelijke Planning
- Internationaal Land- en Waterbeheer
- Geografie, Planologie en Milieu
- Global Sustainability Science Spatial Planning and Design
- Technische planologie / Spatial Planning and Design
Gamma-vakken Algemene Economie
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Algemene Economie indien men in het bezit is van een diploma van:
- Een van onderstaande universitaire Bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire Master:
- Economie en bedrijfseconomie / Economics and Business Economics
- Econometrics and Operations Research
- Een van onderstaande universitaire bachelors aangevuld met een minor waarvan het programma door de betreffende universiteit is samengesteld en afgestemd op de universitaire lerarenopleiding Algemene Economie in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Bedrijfskunde
- Industrial Engineering & Management Science
- International Business
- Economie & Beleid
Gamma-vakken Bedrijfseconomie
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Bedrijfseconomie indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Economie en bedrijfseconomie / Economics and Business Economics
- Fiscale Economie
- Dubbelstudie Economie en Recht (Erasmus Universiteit)
- Bedrijfseconomie (Universiteit Tilburg), Economie (Universiteit Tilburg)
- Bedrijfskunde / Business Administration (Radboud Universiteit Nijmegen)
Gamma-vakken Filosofie
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Filosofie indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Filosofie / Philosophy / Global and Comparative Perspectives
Gamma-vakken Geschiedenis en Staatsinrichting
Een kandidaat is zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Geschiedenis en Staatsinrichting indien men in het bezit is van een diploma van een van de onderstaande universitaire bachelors in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Geschiedenis
- Comparative European History
- Maatschappijgeschiedenis
Gamma-vakken Godsdienst en Levensbeschouwing
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Godsdienst en Levensbeschouwing indien men in het bezit is van een diploma van:
- Een van onderstaande universitaire bachelors (die aan de minimumeisen van de drie kerndomeinen voldoet) in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Theologie
- Religiewetenschappen
- Een geestes- of sociaalwetenschappelijke universitaire bachelor aangevuld met:
- 30 EC op bachelorniveau behorend tot de kerndomeinen (bijvoorbeeld in de vorm van een premaster); en een universitaire master Theologie of Religiewetenschappen.
- Een niet-verwante universitaire bachelor aangevuld met:
- 60 EC op bachelorniveau behorend tot de kerndomeinen (bijvoorbeeld in de vorm van een premaster); en een universitaire master Theologie of Religiewetenschappen.
- Een hbo-BA Docent GL aangevuld met:
- een premaster van 60 EC en een universitaire master Theologie of Religiewetenschappen.
- Let op: Een afgeronde hbo-masteropleiding Docent GL levert GEEN reductie op ten aanzien van het vereist aantal EC’s vakstudie!
Gamma-vakken Kunstgeschiedenis en Culturele en Kunstzinnige Vorming/Kunst Algemeen
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Kunstgeschiedenis en Cultureel Kunstzinnige Vorming/Kunst Algemeen indien men in het bezit is van een diploma van onderstaande universitaire bachelor in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Kunstgeschiedenis (bij voorkeur aangevuld met een universitaire Master Kunstgeschiedenis of een master in een van de profileringsvakken, nl. Muziekwetenschap, Theaterwetenschap, Filmwetenschap, Museumstudies of Algemene Cultuurwetenschap).
Gamma-vakken Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen indien men in het bezit is van een diploma van een van onderstaande universitaire bachelors (op voorwaarde dat deze bacheloropleiding ingebed is in een sociaalwetenschappelijke faculteit en niet in een geesteswetenschappelijke faculteit) in combinatie met een (willekeurige) universitaire master.
Andere verwante sociaalwetenschappelijke opleidingen kunnen ook tot toelating leiden, mits die zijn ingebed in een sociaalwetenschappelijke faculteit (en niet in een geesteswetenschappelijke faculteit) en er 120 EC aan vakken is gevolgd die verdeeld zijn over de kern- en subdomeinen en waarbij ten minste 15 EC aan sociaal-wetenschappelijke onderzoeksmethoden aangetoond kan worden.
- Sociologie
- Politicologie
- Algemene Sociale Wetenschappen, ASW
Gamma-vakken Muziek
Een kandidaat is in ieder geval zonder meer toelaatbaar tot de universitaire lerarenopleiding Muziek indien men in het bezit is van een diploma van onderstaande universitaire bachelor in combinatie met een (willekeurige) universitaire master:
- Muziekwetenschap