Toelating en selectie in de bachelor

Waarom selecteren sommige opleidingen?

Beperkte capaciteit: Numerus fixus
Opleidingen die beperkte capaciteit hebben, kunnen een numerus fixus voeren: zij stellen een maximale capaciteit nieuwe instroom bij de opleiding vast. Als meer aspirant-studenten zich aanmelden dan er plekken zijn, bepaalt de opleiding met behulp van een selectieprocedure wie tot de opleiding wordt toegelaten. Hiervoor wordt een ranglijst gebruikt: op basis van de uitkomsten van de selectieprocedure worden alle studenten gerangschikt. Als de opleiding honderd plekken heeft, mogen de eerste honderd studenten zich inschrijven voor de opleiding. Als één van hen besluit toch niet met deze opleiding te starten, mag nummer 101 van de ranglijst zich inschrijven.

De aanmelddeadline voor numerus fixusopleidingen is 15 januari. Daarna vinden de selectieprocedures plaats. Op 15 april worden alle aspirant-studenten geïnformeerd over hun rangnummer. Zie voor meer informatie over deze stappen dit stappenplan op de website van Studiekeuze123.

Kenmerk kleinschalig en intensief
Bacheloropleidingen die het kenmerk ‘kleinschalig en intensief’ hebben, hebben kleinere klassen, intensieve begeleiding en verbinden activiteiten binnen en buiten het curriculum met elkaar. Deze opleidingen mogen een hoger collegegeld vragen dan reguliere opleidingen (tot maximaal vijf keer het wettelijk collegegeld). Ook deze opleidingen mogen selecteren. De aanmelddeadline en selectieprocedure verschilt per opleiding.  Een voorbeeld van kleinschalige en intensieve opleidingen zijn University Colleges, maar er zijn ook andere bacheloropleidingen met dit kenmerk. 

Welke manieren van selecteren zijn er?

Er zijn twee manieren van selecteren, namelijk: decentrale selectie en loting. 

• Decentrale selectie

Bij decentrale selectie geven opleidingen zelf een selectieprocedure vorm. Hierbij wordt er bijvoorbeeld gekeken naar middelbare schoolcijfers, kennistoetsen of een motivatiegesprek. Het is wettelijk bepaald dat er naar minimaal twee criteria gekeken moet worden. Op basis van de resultaten wordt een deel van de studenten geselecteerd.

• Ongewogen loting

Bij loting worden aankomende studenten op basis van hun middelbare schoolcijfers in- of uitgeloot bij een selectie-opleiding. Alle aspirant studenten worden hiervoor in een poule geplaatst, waarna er geloot wordt.

Vanaf collegejaar 2023 – 2024 is het ook mogelijk om een combinatie van loting en decentrale selectie toe te passen, of waarbij selectie wordt gevolgd door gewogen loting op basis van de selectie uitkomsten. Hierbij zijn twee varianten: a. directe toelating na de selectie van de hoogst scorenden en ongewogen of gewogen loting van de overigen, b. gewogen loting op basis van selectie op twee criteria.

Learning community toelating en selectie 

In 2017 is UNL gestart met de learning community toelating en selectie. Hierin wisselen universiteiten onderling kennis en ervaringen uit over toelatings- en selectiebeleid. Tijdens de learning community komen onderwerpen aan bod zoals het transparant maken van het toelatingsbeleid en criteria op basis van wetenschappelijke inzichten voor opleidingen.

In collegejaar 2023 wordt de learning community omgevormd  naar een meerdaagse leergang. De leergang richt zich op medewerkers van universiteiten die vormgeven aan selectieprocedures. Deze leergang baseert zich op het handboek dat is opgesteld door onderzoekers bij verschillende universiteiten. Alle universiteiten nemen deel aan de leergang, om zo hun kennis over toelating- en selectieprocedures aan te scherpen. De leergang is bedoeld als aanvulling op de kennis die universiteiten al in huis hebben en de manier waarop er binnen universiteiten al gewerkt wordt aan het thema.

Gezamenlijk format cijfers selectieprocedure

Indien er cijfers van de middelbare school gevraagd worden in een selectieprocedure, hebben universiteiten gezamenlijk afgesproken dat opleidingen kijken naar het overgangsrapport van 5- naar 6-vwo. Daarnaast is er een gezamenlijk format opgesteld (zie download onderaan pagina) waarin deze cijfers aangeleverd kunnen worden, om op die manier het proces zo soepel mogelijk te laten verlopen. Dit format is bedoeld voor scholieren die het vwo-curriculum volgen. Aankomende studenten die op een andere manier instromen, kunnen op de website kijken van de opleiding die ze willen volgen, omdat daarvoor maatwerk nodig is.