Evaluatie Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit

Op 15 juli 2024 hebben de besturen van KNAW, NWO, UNL, VH, NFU en TO2 het rapport van de onafhankelijke Evaluatiecommissie Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit (NGWI) onder voorzitterschap van prof. dr. I. Sluiter ontvangen. De besturen zijn de commissie zeer erkentelijk voor het rapport en de uitgebreide raadpleging van gebruikers van de gedragscode die daaraan ten grondslag ligt. In deze reactie gaan we in op de wijze waarop we voornemens zijn vervolg te geven aan deze evaluatie.

De evaluatiecommissie is in mei 2023 ingesteld door de besturen van de betrokken organisaties. Sinds de eerste versie van de gedragscode uit 2004 is het goed gebruik om periodiek te bezien of de gedragscode nog voldoende aansluit bij de eisen die aan een dergelijke code gesteld worden door wetenschap en maatschappij. De laatste evaluatie stamde uit 2016 en heeft geleid tot de nu geldende gedragscode NGWI 2018. Tijdens die herziening is de gedragscode aanzienlijk gewijzigd, zowel qua opzet als qua inhoud. Vanwege die grondige wijziging was een evaluatie van de NGWI op zijn plaats.

De huidige evaluatie is tevens uitgevoerd op verzoek van de minister van OCW, die heeft gevraagd om specifiek aandacht te besteden aan de normen en zorgplichten ten aanzien van transparantie en onafhankelijkheid. Ook verzocht de minister na te gaan in hoeverre de gedragscode helpt bij het voorkomen van ongewenste beïnvloeding door opdrachtgevers of derden.

De evaluatiecommissie constateert mede op basis van de consultatie in het veld dat er veel waardering is voor de huidige code en dat deze als een duidelijke professionalisering wordt gezien ten opzichte van de vorige versie. Er hebben sinds de publicatie van de huidige code een aantal relevante wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen plaatsgevonden waartoe de NGWI zich moet verhouden. De commissie concludeert dat deze ontwikkelingen aanleiding geven om de code up-to-date te brengen. De commissie adviseert de opstellers van de NGWI (de besturen van de betrokken organisaties) om een schrijfcommissie in te stellen die de NGWI 2018 kan reviseren, met behoud van de uitgangspunten van de huidige code. De commissie geeft daarbij concrete suggesties op welke punten de code doorontwikkeld zou kunnen worden.

De besturen nemen deze hoofdaanbeveling van de commissie ter harte en zullen een schrijfcommissie instellen om de gedragscode te actualiseren. De samenstelling en exacte taakopdracht zullen de besturen bekendmaken na verdere bestudering van het evaluatierapport.

De besturen van KNAW, NWO, UNL, VH, NFU en TO2 bedanken de leden van de Evaluatiecommissie NGWI voor hun inspanningen. De gedragscode wetenschappelijke integriteit is cruciaal voor betrouwbare en onafhankelijke wetenschapsbeoefening.

Het evaluatierapport en meer documenten vindt u op de website van de KNAW