European University Association: Nederland staat onderaan bij Academische autonomie

EUA Autonomy Scorecard

De EUA Autonomy Scorecard bevat uitgebreide informatie over de huidige status van autonomie en bestuurshervormingen van hoger onderwijsinstellingen in Europa. Dit is de mate waarin een instelling zelfstandig beslissingen kan nemen over academische en bestuurlijke aangelegenheden, zonder externe inmenging. De EUA Autonomy Scorecard heeft de autonomie van universiteiten in Europa gemeten op zowel organisatorisch, financieel, personeels- en academisch gebied.  

Positie van Nederlandse instellingen

Nederlandse hoger onderwijsinstellingen hebben in 2010 en 2017 ook al meegedaan aan de Scorecard. Zeker op het gebied van financiële en academische autonomie kan er nog veel verbeterd worden voor de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen. De financiële autonomie is ten opzichte van 2017 enigszins gedaald . Dit komt onder andere door de kwaliteitsafspraken voor het hoger onderwijs uit 2018. Ondanks dat de kwaliteitsafspraken gebruikt worden om de onderwijskwaliteit te verbeteren, hebben ze directe invloed op de financiële autonomie van hoger onderwijsinstellingen. 

Daarnaast is de academische autonomie ten opzichte van 2017 gelijk gebleven, en nog steeds laag. Nederland staat op plek 29 van de 35 getoetste landen. Het rapport benadrukt hierbij de beperkte mogelijkheid van hoger onderwijsinstellingen om te sturen op studenteninstroom, accreditatie en de doelmatigheidstoets van de CDHO als belemmeringen voor de academische autonomie. Gezien de recente politieke ontwikkelingen rondom internationalisering en taaleisen, maakt UNL zich zorgen over het risico op een nog lagere score. Het is ontzettend belangrijk dat onderwijsinstellingen grotendeels zelf hun onderwijsbeleid kunnen bepalen. Alleen hiermee kunnen zij garant staan voor de kwaliteit van hun onderzoek en onderwijs.

Op het gebied van organisatorische en personeelsautonomie zijn er positievere ontwikkelingen te zien. Ten opzichte van 2017 is de organisatorische autonomie de afgelopen jaren flink gestegen. Een ontwikkeling die hiermee te maken heeft, is de in 2016 ingevoerde Wet versterking bestuurskracht, die ervoor heeft gezorgd dat interne bestuursorganen meer autonome keuzes kunnen maken. De gehele uitleg van de EUA Scorecard kan hier gevonden worden. De Scorecard van de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen kan hier gevonden worden.